Krzywdzone dzieci

Potocznie twierdzi się, że „rodzicielskie lanie jeszcze nikomu nie zaszkodziło”, w pełni akceptując je jako metodę przynoszącą pozytywne efekty. Jednak bicie jest niedopuszczalnym środkiem wychowawczym. Krzywdzenie dzieci jest przemocą.

Czym jest przemoc wobec dzieci?

Przemoc wobec dzieci to stosowane kar cielesnych, zadawanie cierpień psychicznych i inne formy poniżania dziecka. Sprawcami przemocy wobec dzieci często są bliskie mu osoby, także rodzice. Przemoc wobec dzieci nie jest powiązana ze statusem społecznym czy materialnym rodziny, może zdarzyć się w każdym środowisku.

Pamiętaj, że nie wolno stosować przemocy wobec dzieci, ponieważ:

1) Nie wolno bić słabszego
2) Agresja rodzi agresję
3) Bicie upokarza
4) Bicie na zimno jest nieludzkie, a w gniewie niebezpieczne, ponieważ dorosły nie kontroluje siły uderzenia
5) Zabrania tego Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej
6) Zabrania tego Konwencja o Prawach Dziecka

Jak rozpoznać objawy przemocy?

Umiejętność rozpoznawania symptomów przemocy wobec dzieci jest konieczna, by móc ochronić dzieci przed krzywdzeniem i zaniedbywaniem. Występowanie pojedynczego objawu nie jest dowodem na to, że dziecko doświadcza krzywdzenia. Jeśli jednak symptom powtarza się, bądź kilka objawów występuje jednocześnie, możliwe jest, że mamy do czynienia z przemocą wobec dzieci. Podejrzenie, że dziecko doświadcza przemocy jest szczególnie uzasadnione, gdy z objawami u dziecka współwystępują określone zachowania rodziców lub opiekunów.

Wyróżnia się 4 kategorie krzywdzenia dzieci:

Przemoc fizyczna to celowe uszkodzenie ciała, zadawanie bólu lub groźba uszkodzenia ciała. Skutkiem przemocy fizycznej mogą być złamania, siniaki, rany cięte, poparzenia, obrażenia wewnętrzne.
Na co zwrócić uwagę?

Dziecko:

1) ma widoczne obrażenia ciała (poparzenia, ugryzienia, siniaki, złamania kości), których pochodzenie trudno jest wyjaśnić
2) boi się rodzica lub opiekuna
3) wzdryga się, kiedy podchodzi do niego osoba dorosła
4) podawane przez nie wyjaśnienia dotyczące ran i siniaków wydaja się nieprawdopodobne

Rodzic lub opiekun:

1) podaje sprzeczne lub nieprzekonujące wyjaśnienia obrażeń dziecka, bądź w ogóle odmawia wyjaśnień
2) mówi o dziecku w negatywny sposób, na przykład używając określeń takich jak „idiota”, „głupi”, „gówniarz”
3) podaje dziecko surowej fizycznej dyscyplinie
4) nadużywa alkoholu lub narkotyków

Przemoc emocjonalna to powtarzające się poniżanie, upokarzanie i ośmieszanie dziecka, brak odpowiedniego wsparcia, uwagi i miłości. Wymagania i oczekiwania wobec dziecka, którym nie jest ono w stanie sprostać.

Na co zwrócić uwagę?

Dziecko:

1) zachowuje się w sposób nieadekwatny do wieku (w sposób zbyt dorosły bądź zbyt infantylny)
2) wykazuje zaburzenia jedzenia (niedojada, nadmiernie się objada, wymiotuje)
3) jest opóźnione w rozwoju fizycznym bądź emocjonalnym
4) moczy się bądź zanieczyszcza kałem
5) samo okalecza się
6) ma problemy ze snem, nocne koszmary, boi się spać

Rodzic lub opiekun:

1) ciągle obwinia, poniża i strofuje dziecko
2) nie interesuje się problemami dziecka
3) faworyzuje jedno z rodzeństwa
4) w oczekiwaniach i wymaganiach wobec dziecka nie bierze pod uwagę jego możliwości
5) nadużywa alkoholu lub narkotyków

Przemoc seksualna to angażowanie dziecka w aktywność seksualną przez osobę dorosłą. Wykorzystywanie seksualne dzieci odnosi się do zachowań z kontaktem fizycznym (np. dotykanie dziecka, współżycie z dzieckiem) oraz do zachowań bez kontaktu fizycznego (np. pokazywanie dziecku materiałów pornograficznych, podglądanie, ekshibicjonizm). Przemoc ta może być jednorazowym incydentem lub powtarzać się przez dłuższy czas.

Na co zwrócić uwagę?

Dziecko:

1) przejawia dziwne bądź niezwykłe dla swojego wieku zachowania seksualne (np. jest nadmiernie rozbudzone, dużo mówi o seksie)
2) jest wycofane, depresyjne, infantylnie się zachowuje, ma trudności w relacjach z rówieśnikami
3) odmawia przebierania się w towarzystwie innych (np. przed zajęciami sportowymi)
4) nadużywa alkoholu lub narkotyków
5) pogorszyło się w nauce
6) ma trudności z chodzeniem lub siadaniem; doświadcza bólu intymnych części ciała
7) jest w ciąży lub jest chore wenerycznie
8) ucieka z domu
9) chwali się nagłym przypływem gotówki lub prezentów

Rodzic lub opiekun:

1) przekracza dopuszczalne granice w kontakcie fizycznym z dzieckiem (np. podczas zabawy)
2) nadużywa alkoholu lub narkotyków
3) nie utrzymuje relacji z osobami spoza rodziny
4) przejawia nadopiekuńczość w stosunku do dziecka, ogranicza jego kontakty z rówieśnikami

Wymienione zachowania rodzica lub opiekuna wzbudzają podejrzenia wykorzystania seksualnego, jeśli pojawiają się razem z symptomami występującymi u dziecka.

Zaniedbywanie to nie zaspokajanie podstawowych potrzeb materialnych i emocjonalnych dziecka przez rodzica lub opiekuna; nie zapewnianie mu odpowiedniego jedzenia, ubrań, schronienia, opieki medycznej, bezpieczeństwa.

Na co zwrócić uwagę?

Dziecko:

1) często jest nieobecne w szkole lub przedszkolu
2) kradnie jedzenie bądź pieniądze kolegom, żebrze
3) nie otrzymuje potrzebnej mu opieki medycznej, szczepień, okularów
4) jest często brudne, nieprzyjemnie pachnie
5) często jest ubrane nieodpowiednio do pogody
6) nadużywa alkoholu lub narkotyków
7) popełnia czyny niezgodne z prawem, takie jak akty wandalizmu czy kradzieże

Rodzic lub opiekun:

1) nie interesuje się losem dziecka
2) jest apatyczny lub pogrążony w depresji
3) nadużywa alkoholu lub narkotyków

Co możesz zrobić by pomóc dziecku doświadczającemu pomocy?

1) Pokaż, że wierzysz w to, co mówi i zauważasz jego cierpienie
2) Wyjaśnij dziecku, że nie jest odpowiedzialne za przemoc w domu. Osoby dorosłe ponoszą całkowitą odpowiedzialność za swoje zachowanie
3) Zadbaj o bezpieczeństwo dziecka. Pomóż w opracowaniu jego planu bezpieczeństwa

skontaktuj się ze specjalistą z zakresu przemocy, aby zapewnić dziecku profesjonalną pomoc

Fakt zaistnienia przemocy wobec dziecka możesz zgłosić do:

1) Sądu Rejonowego, Wydział Rodzinny i Nieletnich
2) Prokuratury
3) Policji
4) Ośrodka Pomocy Społecznej
5) organizacji pozarządowych działających na danym terenie

Jeśli masz wątpliwości, nie wiesz co robić, skontaktuj się z:

1) pedagogiem lub psychologiem szkolnym
2) poradnią rodzinną
3) telefonem zaufania
4) Niebieską Linią 0 801 12 00 02